Co robić, by dzieci chętnie wykonywały obowiązki domowe?
To pytanie nie od dziś zadają sobie niemal wszyscy rodzice. Do sprzątania, zmywania, wynoszenia śmieci czy wyprowadzania psa na spacer próbujemy zachęcać na różne sposoby – prosząc, protestując lub obiecując nagrodę.. Zastanówmy się więc nad tym, jak skutecznie nauczyć dzieci wykonywania obowiązków domowych i nie powodować przy tym kłótni rodzinnych.
Jedną z funkcji rodziny jest przygotowanie dziecka do samodzielnego życia. Przekazanie mu kompetencji społecznych i wzorców zachowań, dzięki którym w przyszłości samo będzie mogło stworzyć rodzinę i realizować się zawodowo. Dlatego tak ważne jest wypełnianie obowiązków domowych przez dzieci. Uczy je to odpowiedzialności za powierzone zadania, pracowitości, dokładności, porządku, a także planowania i zarządzania czasem. Trzeba też pamiętać, że codzienna pomoc w domu procentuje również w innych dziedzinach życia. Dzieci, które wypełniają obowiązki domowe, lepiej radzą sobie w szkole, ponieważ potrafią planować naukę i rozkładać ją w czasie.
Bardzo ważne jest, aby nasze pociechy wiedziały, po co wykonują dany obowiązek domowy, dlatego warto z nimi na ten temat rozmawiać. Dużą pomocą mogą być także materiały przygotowane przez zespół Leader100 – m.in. darmowy e-book na temat odpowiedzialności, który można pobrać tutaj: https://leader100.pl/e-booki-do-pobrania/. Zarówno dzieci, jak i rodzice znajdą w nim teksty w przystępny sposób tłumaczące, dlaczego obowiązki domowe są tak ważne. Ogromną wartość ma tutaj rozmowa – nie krzyczmy na dzieci, które niechętnie sprzątają swój pokój, czy nie chcą wychodzić z psem. Powiedzmy im, że w czystym miejscu lepiej spędza się czas, a zwierzak po spacerze będzie szczęśliwszy i wdzięczny małemu właścicielowi.
Jednym z częstych błędów przy przydzielaniu dzieciom obowiązków domowych jest wywoływanie poczucia, że sprzątanie jest karą lub zajęciem nudnym. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest wspólne – rodzinne wykonywanie różnych prac. Na przykład podczas sprzątania w ogrodzie, rodzice mogą zajmować się cięższymi obowiązkami, a dzieci tymi bardziej dostosowanymi do ich wieku. Wspólne wykonywanie obowiązków może być świetną okazją do rozmowy, a nawet zabawy. W rodzinach, w których jest więcej niż jedno dziecko, należy też pamiętać o rozsądnym podziale obowiązków. Dostosujmy prace domowe do wieku pociech, ale zadbajmy o to, by mogły ten czas spędzić razem (np. jedno myje naczynia, drugie je wyciera).
W kwestii obowiązków domowych bardzo ważne jest również planowanie – najlepiej w perspektywie tygodnia. Pozwólmy naszym pociechom ustalić, do kiedy wykonają daną pracę. Pomóc mogą tutaj grafiki, harmonogramy lub tabele postępów, które możecie znaleźć w materiałach na temat odpowiedzialności. Dzięki nim dziecko będzie wiedziało, co jeszcze powinno zrobić. Jeśli przez cały tydzień nie wykona żadnego obowiązku, będzie musiało zmierzyć się ze wszystkimi w ciągu jednego dnia. W ten sposób nauczy się brania odpowiedzialności za podejmowane przez siebie decyzje.
Wzmacnianie u dzieci kompetencji, jaką jest wykonywanie obowiązków domowych nie jest, wbrew pozorom, bardzo trudne. Często najważniejszy jest przykład płynący od rodziców. Kiedy maluch widzi, że mama i tata dzielą się pracami w domu, albo wykonują je wspólnie, najprawdopodobniej także wypracuje w sobie taki nawyk. Ważne jest, by już od pierwszych lat życia uczyć dzieci pomagania i odpowiedzialności za konkretne zadania. Prócz pozytywów w postaci lepszej organizacji czy umiejętności planowania będzie ono miało także większe poczucie sprawczości, co zaowocuje pewnością siebie i świadomością własnej wartości.
W przydzielaniu obowiązków domowych dzieciom w różnym wieku może również pomóc e-book stworzony przez Fundację Leader100 pt. Rodzina: 100 przykładowych obowiązków domowych. Możecie go zakupić tutaj: https://leader100.online/pl/searchquery/rodzina/1/desc/5?url=rodzina. Znajdziecie w nim opisy obowiązków dostosowanych do wieku Waszych pociech, które mogą wykonywać same lub wspólnie z innymi członkami rodziny. Pamiętajcie, że pomaganie w domu nie musi być nudne – wręcz przeciwnie, łatwo je zmienić we wspólną zabawę.
